พร็อกซิมิตี้เซนเซอร์ (Proximity sensor) เป็นเซนเซอร์อิเล็กทรอนิกส์ชนิดหนึ่งที่ใช้ตรวจจับการมีหรือไม่มีวัตถุภายในช่วงที่กำหนด โดยไม่มีการสัมผัสระหว่างวัตถุที่ต้องการตวรจจับและเซ็นเซอร์ พร็อกซิมิตี้เซนเซอร์มักใช้ในอุตสาหกรรมและการผลิตที่หลากหลาย และเป็นส่วนประกอบสำคัญของระบบอัตโนมัติจำนวนมาก
พร็อกซิมิตีเซนเซอร์มีหลายประเภท ซึ่งแต่ละประเภทออกแบบมาเพื่อวัตถุประสงค์หรือการใช้งานเฉพาะ พร็อกซิมิตีเซนเซอร์ทั่วไปที่พบเห็นใช้งาน ได้แก่:
- พร็อกซิมิตี้เซนเซอร์แบบเหนี่ยวนำ (Inductive proximity sensors) : เซ็นเซอร์เหล่านี้ใช้สนามแม่เหล็กไฟฟ้าเพื่อตรวจจับการมีอยู่ของวัตถุ ทำงานโดยปล่อยสนามแม่เหล็กไฟฟ้าความถี่สูงและวัดการเปลี่ยนแปลงในสนามที่เกิดจากการมีวัตถุอยู่ เซนเซอร์จับความใกล้เคียงแบบเหนี่ยวนำมักใช้ในการใช้งานที่วัตถุที่ตรวจพบเป็นโลหะ
- พร็อกซิมิตี้เซนเซอร์แบบคาปาซิทีฟ (Capacitive proximity sensors) : เซนเซอร์เหล่านี้ใช้ฟิลด์คาปาซิทีฟเพื่อตรวจจับการมีอยู่ของวัตถุ ทำงานโดยการวัดการเปลี่ยนแปลงความจุระหว่างอิเล็กโทรดสองตัวที่เกิดจากการมีวัตถุอยู่ พร็อกซิมิตีเซนเซอร์แบบคาปาซิทีฟมักใช้ในแอปพลิเคชันที่ตรวจจับวัตถุที่ไม่ใช่โลหะ
- พร็อกซิมิตี้เซนเซอร์แบบอัลตราโซนิก (Ultrasonic proximity sensors) : เซ็นเซอร์เหล่านี้ใช้คลื่นอัลตราซาวนด์เพื่อตรวจจับการมีอยู่ของวัตถุ ทำงานโดยปล่อยคลื่นเสียงความถี่สูงและวัดเวลาที่คลื่นใช้ในการเดินทางไปยังวัตถุและย้อนกลับ อัลตราโซนิกพร็อกซิมิตีเซนเซอร์มักใช้ในแอปพลิเคชันที่ตรวจจับวัตถุที่ไม่ใช่โลหะ
- พร็อกซิมิตีเซนเซอร์แบบโฟโตนิก (Photonic proximity sensors) : เซนเซอร์เหล่านี้ใช้แหล่งกำเนิดแสงและเซนเซอร์แบบโฟโตอิเล็กทริกเพื่อตรวจจับการมีอยู่ของวัตถุ พวกมันทำงานโดยปล่อยลำแสงและตรวจจับเมื่อลำแสงถูกขัดจังหวะโดยวัตถุ โฟโตนิกพร็อกซิมิตีเซนเซอร์มักใช้ในแอปพลิเคชันที่ตรวจจับวัตถุที่ไม่ใช่โลหะ
พรอกซิมิตี้เซ็นเซอร์ถูกนำไปใช้งานหลากหลายประเภท รวมถึงอุปกรณ์จัดการวัสดุ เครื่องมือเครื่องจักร และระบบควบคุมกระบวนการ เป็นองค์ประกอบสำคัญของระบบอัตโนมัติหลายระบบ และมีบทบาทสำคัญในการรับรองความปลอดภัยและประสิทธิภาพของระบบเหล่านี้
โดยสรุป พร็อกซิมิตีเซนเซอร์เป็นเซนเซอร์อิเล็กทรอนิกส์ชนิดหนึ่งที่ใช้ตรวจจับการมีหรือไม่มีวัตถุภายในช่วงที่กำหนด พร็อกซิมิตีเซนเซอร์มีหลายประเภท ซึ่งแต่ละประเภทได้รับการออกแบบมาสำหรับวัตถุประสงค์หรือการใช้งานเฉพาะ การเลือกและการบำรุงรักษาพร็อกซิมิตี้เซนเซอร์อย่างเหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้มั่นใจถึงการทำงานที่ถูกต้องและเชื่อถือได้
